İngiltere’de zorunlu eğitim 5 – 16 yaşları arasındadır, fakat ülkenin geneline bakıldığında öğrenciliğin 16 yaşından sonra da devam ettiği görülmektedir. İngiliz öğrenciler anaokuluna 3-4 yaşlarında başlarlar ve sonrasında 7 yaşında ilkokula devam ederler. İlkokul eğitimi ya eğitim ücreti vermeden gidebilecekleri devlet okullarında veya eğitim ücreti verecekleri bağımsız özel okullarda (Independent schools) alınabilir. Ayrıca ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin, bazı kriterlere uyarak eğitimlerini evlerinde almaları da mümkündür.
Primary School/Infant School (Anaokulu)
Başlangıç Yaşı: 4 veya 5 yaş
- yıl: 5 veya 6 yaş
- yıl: 6 veya 7 yaş
Primary School/Junior School (İlkokul)
- yıl: 7 veya 8 yaş
- yıl: 8 veya 9 yaş
- yıl: 9 veya 10 yaş
- yıl: 10 veya 11 yaş
Secondary School/High School (Ortaokul / Lise)
- yıl: 11 veya 12 yaş
- yıl: 12 veya 13 yaş
- yıl: 13 veya 14 yaş
- yıl: 14 veya 15 yaş
- yıl: 15 veya 16 yaş
Bağımsız okullar, uluslararası öğrencilerin de devam edebileceği okulların başında gelmektedir. Burada yatılı okunur ve hazırlık eğitiminden geçilir. Bağımsız okulların özellikle tavsiye edilmesinin nedeni öğrencilerin özgüven kazanması, hayata bakış açısı ve sorumluluk alabilme yetisidir. Yatılı okullardaki öğrenim giderleri yemek, konaklama, kitap ve kırtasiye giderleri, spor ve müzik aletlerinin masrafı gibi kalemleri kapsamaktadır. Veliler ekstra olarak öğrencilerin üniforma, müzik ve spor malzemelerini karşılarlar. Uluslararası öğrenciler için bir başka kalemse mecburi sağlık ve ferdi kaza sigortasıdır.
Secondary School’da öğrenciler ilk üç senenin müfredatını tamamladıktan sonra okul tarafından yapılan sınavlara girerler. Sonuçlara göre, General Certificate of Education (GCSE) sınavları için hangi konuya çalışacaklarını seçerler ve son iki yılı seçtikleri konulara göre eğitim alarak tamamlarlar. GCSE, ulusal bir sınavdır ve 16 yaşında alınır. Genellikle sekiz konu seçilir. Çoğunlukla Matematik, İngilizce, Fizik, Kimya, Biyoloji, Coğrafya, Tarih ve Fransızca seçilmektedir. Konular okuldan okula değişebilmektedir. GCSE Sınavlarında başarı elde eden öğrenciler Senior High School’ a devam ederler veya okuldan ayrılırlar. GCSE sınavları, Türkiye’de ki benzer sınavlar gibi aynı günde tüm öğrenciler tarafından alınır.
GCSE sınavında bilim temelli konuları seçen öğrenciler genellikle mühendislik ve bilim temelli konulara devam ederler. Sanat/beşeri ilimler temelli konular seçen öğrencilerde işletme veya edebiyat, psikoloji, vb. gibi konulara yönelmektedirler. GCSE sınavıyla mühendislik veya sözel bilimler okuyacağı belirlenen öğrenciler 2 yıllık hazırlık programından sonra 18 yaşına geldiklerinde, 3 saat süren sınav serisi olarak özetlenebilen ve öğrencinin başarı durumuna göre hangi üniversitelere devam edebileceğini belirleyen A Level sınavlarına girerler.
Bir başka alternatif mesleki yolda ilerlemektir. İngiltere, mesleki eğitimde de oldukça başarılıdır ve hemen her iş dalında mesleki eğitim kursları mevcuttur. Öğrenciler dilerlerse bu eğitimleri aldıktan sonra da üniversiteye geçiş yapabilmektedirler.
Özet olarak İngiltere’de zorunlu eğitimin 5-16 yaşları arasında olduğu; ancak genelinde öğrencilerin daha erken yaşlarda yuvaya gitmeye başlayıp, zorunlu eğitimden sonra da eğitimlerine devam ettikleridir. İngiltere’de, hatta İskoçya’da bazı farklılıklar bulunmaktadır. Uluslararası öğrenciler programlarına genelde lisede başlarlar. 16 yaşına geldiklerinde öğrenciler GCSE sınavına girerler. Daha sonra üniversite gidebilmek için A – Level programlarına devam edilmektedir.
High School (Lise)
Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkelerin vatandaşları için, ebeveynleri Birleşik Krallıkta yaşamadıkça devlet liselerine girmek mümkün değildir. Ancak Birleşik Krallık’ta, kimileri 10 asırdan daha uzun süredir eğitim veren dünyanın en ünlü ve prestijli özel liseleri bulunmaktadır ve yüzlerce yıldır denizaşırı ülkelerden gelen öğrenciler bu kaliteli okullarda eğitim görmektedirler. GCSE Sınavına giren öğrenciler, seçtikleri konu ile bağlantılı olarak üniversite eğitimine lise döneminde hazırlanmaya başlarlar. Özel lise müfredatları devlet liselerinin aksine daha bağımsızdır.
Türkiye’de ilkokul eğitimini tamamlamış olan öğrenci, ortaokul eğitimini İngiltere’de devam etmek isterse, öncelikli olarak yeterli seviyeye gelene kadar İngilizce eğitimi alır daha sonrasında uyum gerekçesiyle GCSE sınavlarına hazırlık olarak bir programa tabii tutulur ve daha sonra orta eğitime devam eder. Ortaokulu bitirerek İngiltere’ye gelmiş olan Türk öğrenci de yine gerekli seviyeye kadar İngilizce öğrenimi görür ve sonrasında iki yıllık orta öğrenimi, bu sefer İngiltere’de tekrar görerek Public School’lara girmeye hak kazanır.
Üniversite Eğitimi
İngiltere yüksek öğretim kurumları sundukları eğitim kalitelisi ve çeşitlilikleri ile tüm dünyada nam yapmıştır. 5 yüz yıllık okulların genç olarak sayıldığı ülkede, köklü eğitim geleneği, modern çağın çağdaş metot ve teknolojileri birleştirilmiştir ve öğrencileri araştırma yapmaya, bireysel çalışmaya yönlendiren, ezber yerine anlayıp öğrenerek ve pratik yapmaya teşvik eden bir eğitim sitemi vardır.
İngiltere’de eğitim esnek bir yapıdadır. Kariyerini, iş dünyasındaki tercihleri öngörerek önceden planlamış öğrenciler için oldukça faydalı olan Alınacak seçmeli dersler öğrencilerin ihtiyaçlarına ve hedeflerine bırakılmıştır.
Foundation: İngiltere’de lisans eğitimi 3 yıldır ve ülkede lisans eğitimine devam etmek isteyen uluslararası öğrencilerden genel olarak 1 akademik yıl süren Foundation (Hazırlık) Programı okumaları istenmektedir. Foundation Programı ülkemizdeki hazırlık sınıflarının aksine İngilizce’nin dışında üniversitede devam edilecek olan bölümle ilgili konularda da öğrenciyi üniversite eğitimine hazırlamaktadır. Genel olarak Eylül ayında başlayan programlara eğer İngilizce seviyesi IELTS 5,5 seviyesinde ise Ocak ayında başlanabilir ve daha kısa sürede üniversite eğitimine hazırlanılabilir. Eğer İngilizce seviyeniz IELTS 6,0 seviyesinde ise ve lise not ortalaması da iyi ise, Nisan ayında başlayan ve 3 ay süren programlara da katılabilmek mümkündür.
Lisans eğitimine devam etmek istenilen üniversitenin bünyesindeki hazırlık programına devam edebileceği gibi, çeşitli üniversitelerle anlaşma yaparak onların müfredatına uygun müfredat sunan ve öğrencilerine bu üniversitelerden birine geçiş garanti veren özel Hazırlık programlarına da devam edilebilir.
Aynı üniversite içinde düzenlenen Foundation programına devam edilmesi halinde üniversite hayatı hakkında gerekli bilgiler edinilir, üniversitedeki akademik ve sosyal hayata daha kolay alışma fırsatını yakalanır ve adaptasyon dönemini ağır lisans dersleri ile değil, hazırlık programı ile geçirilmiş olur. Ancak eğer başarılı olamazlarsa, lisans programına başlayamayacakları için, o üniversitenin hazırlık programını başka bir üniversitede saydırmaları çok kolay olmayabilir. Özel Foundation Programları ise öğrencilerine anlaşmalı oldukları üniversitelerden birine geçişi garanti ettikleri için uluslararası öğrenciler tarafından rağbet görmektedirler. Özel Foundation Programlarının bir başka avantajı da, yukarıda da belirtildiği gibi, İngilizce seviyesine göre yılda birkaç kez başlangıç tarihi olmasıdır.
Fakat bir Foundation programı her zaman şart olarak görülmeyebilir. Eğer yabancı dilde eğitim veren kaliteli bir liseden yüksek not ortalaması ile mezun olunmuşsa direkt üniversiteye de başlanabilir.
A Level: A-Level programları Cambridge ve Oxford üniversiteleri de dahil olmak üzere tüm İngiliz üniversiteleri tarafından tanınmaktadır. Ayrıca ABD, Avustralya ve dünyanın birçok ülkesindeki üniversitelere giriş aşamasında da geçerliliği bulunmaktadır. İngiltere’de üniversiteye devam etmek isteyen öğrenciler bölümlerine göre A-Level programlarına katılır ve sınavlara girerler. Genel olarak 2 yıl (4 dönem) süren A-Level programlarını, öğrenciler daha fazla ders alarak 2 ya da 3 dönemde de tamamlayabilirler. Matematik, iktisat, kimya, tarih ve İngiliz Edebiyatı en fazla rağbet gören bölümlerdir.
Yüksek öğrenim öğrencilerin kabulü için IELTS (genelde 6,5) veya TOEFL (genelde 213) sonuçları temel alınır. Bazı üniversiteler, Cambridge Proficiency in English (CPE) ve Cambridge Certificate in Advanced English(CAE) sınavlarını da kabul etmektedirler.
Lisans eğitimine başvurular öğrencilere başvurularında yardımcı olan ve başvuru sürecinin düzenli bir şekilde yürümesini sağlayan UCAS aracılığıyla yapılmaktadır. UCAS öğrenciye nasıl başarılı bir başvuru yapılacağını tavsiye eder ve eğitim kurumları hakkında en detaylı bilgiyi öğrenciye sunar. UCAS başvuruda öğrenciye altı üniversite veya kolej tercih etmesini sağlayarak öğrencinin lisans eğitimi alma şansını artırır. UCAS öğrencilere kolaylık sağlamak için lisans başvurularını artık internet üzerinden de kabul etmektedir.
Üniversiteler eğitime Eylül – Ekim ayları arasında başlasa da her üniversitenin kabul için farklı şartları ve durumları bulunabilmektedir. İngiltere’de öğrencinin ihtiyaçlarını ve kariyer seçeneğine göre bir programı kapsamlı bir şekilde araştırıp belirledikten sonra, 6 ay öncesine kadar başvurmak daha sağlıklı olacaktır. Bazı üniversitelerde istenilen bölümde yer kalmamış olabilir veya üniversitenin kabul için istediği belgeler veya şartların hazırlanması uzun bir süre tutabilir.
Yüksek Lisans ve Doktora
Lisansüstü programının amacı öğrenciye profesyonel bir yeterlilik derecesi kazandırmaktır. 9 ay ile 1 yıl arasında süren programlarda öğrenci bu süreci ağırlıklı olarak ders alma şeklinde geçirir. İngiliz Üniversiteleri Sosyal Bilimler (MA-Master of Arts) ve Fen Bilimleri (MSc-Master of Sciences) alanlarında yüksek lisans derecesi vermektedir. Programlara kabul için ileri derecede İngilizce bilgisi ve üniversite not, ders saati ve ders içeriklerinin yazılı olduğu transkript, referans mektubu (akademik ve bazı durumlarda iş tecrübesi ya da stajla ilgili), niyet mektubu ve programlara göre iş tecrübesi istenmektedir.
Doktora derecesi ise daha özgün, araştırmaya ve teze yönelik bir sistemdir ve ortalama olarak 3 yıl sürer. Fen bilimleri, sosyal bilimler ve güzel sanatlar alanlarında doktora dereceleri (PhD) vardır ve yüksek lisans diplomasına sahip olan öğrenciler doğrudan doktora programına başlayabilirler. İngiltere’de doktora eğitim müfredatı ya da öğrenim sürelerini herhangi bir merkezi düzenlemeye ya da sınırlamaya tabi değildir, okullar kendi doktora kapsamlarını kendileri oluştururlar. Öğrencinin bir doktora programına kabulünde, akademik başarıları, yüksek lisans tezi, iş tecrübesi, referanslar gibi kıstaslar ön plana çıkar
3 yılda tamamlanan PhD Doktora derecesi tüm İngiltere üniversitelerinde değişik konularda mevcuttur. Spesifik bir konu seçimi veya araştırma üzerine tam detaylı bir çalışma yapılarak elde edilir. Yapılan çalışma öğrencinin altında çalıştığı akademisyenin denetiminde ve değerlendirmesindedir. Araştırma tamamlandıktan sonra öğrenci doktora tezini yazar.
